Ga naar inhoud

Wonen

Recht van overpad

Juridische begrippen klinken vaak ingewikkeld. Dat is ook het geval bij het recht van overpad. Wanneer krijg je hiermee te maken? En hoe werkt het precies? We leggen het uit in heldere taal en vertellen je meer over:

Wat is recht van overpad?

Als je het recht van overpad hebt, dan betekent dit dat je het erf van jouw buren mag gebruiken om bij je erf te komen. Bijvoorbeeld omdat je woning, tuin of garage alleen via een pad, poort, oprit of steegje van de buren te bereiken is.

Je hebt dit recht alleen als de grond van de buren de enige manier is om de openbare weg te bereiken. Kun je de openbare weg ook via een ander pad bereiken? Dan mag je het erf van jouw buren niet zomaar op.

Het is ook mogelijk dat je recht van overpad moet geven. Je buren mogen dan jouw grond betreden om hun eigen erf te bereiken.

Erfdienstbaarheid

Recht van overpad is een vorm van erfdienstbaarheid. Met andere woorden: de eigenaar moet een dienst verlenen door zijn erf tijdelijk beschikbaar te stellen aan een ander.

Wettelijke regels

Als je recht van overpad hebt, dan gelden er bepaalde regels voor zowel jou als jouw buren.

  • Altijd toegang: je buren moeten je toegang geven tot het pad. Ze mogen het pad alleen afsluiten met een hek als dit echt nodig is. Je moet dan de sleutel van het hek krijgen. Jouw buren mogen het pad niet blokkeren door er bijvoorbeeld hun auto op te parkeren.

  • Beperk hinder: als je het pad gebruikt, dan moet je zorgen dat je buren daar zo min mogelijk last van hebben.

  • Onderhoud en kosten: als gebruiker mag je het pad zelf onderhouden. Als je hier kosten voor moet maken, kun je jouw buren vragen of zij deze (deels) willen vergoeden. De eigenaar mag je ook om een vergoeding vragen voor jouw gebruik van het pad, maar alleen als dit in de notariële akte staat.

  • Het pad blijft van de eigenaar: je mag het erf van jouw buren gebruiken, maar zij blijven altijd de eigenaar van de grond. Ook als je het pad onderhoudt.

Officiële afspraken

Een recht van overpad is pas officieel geldig als je het samen met jouw buren laat vastleggen door een notaris. De notaris stelt dan een akte op die daarna wordt ingeschreven in het Kadaster.

Als jij of jouw buren het erf verkopen

Wordt jouw woning of die van de buren verkocht? Dan blijven de officiële afspraken staan. Het recht van overpad geldt dan dus ook voor de nieuwe bewoners.

Dit betekent ook dat het mogelijk is dat jij een woning koopt waarbij je recht van overpad hebt of juist moet geven. Als dat zo is, dan is jouw makelaar of verhuurder verplicht om je dit van tevoren te vertellen. Je kunt ook in jouw koopakte, huurcontract of het Kadaster controleren of dit recht van kracht is.

Geen officiële afspraken

Je bent niet verplicht om de afspraken met jouw buren op te laten schrijven door een notaris. Als je onderling afspreekt dat je recht van overpad hebt, mag je het pad van de buren ook gebruiken. Wel raden we je aan om heldere, schriftelijke afspraken te maken. Zo kan hier later geen onduidelijkheid over ontstaan.

Heb je de afspraken niet officieel vastgelegd en wordt het erf van jou of jouw buren verkocht? Dan komt het recht van overpad wél te vervallen. Je moet dan afspraken maken met de nieuwe eigenaar.

Recht van overpad door verjaring

Heb je nooit afspraken met je buren gemaakt? Dan kan het zijn dat je door verjaring alsnog recht van overpad hebt. Hiervoor gelden 3 voorwaarden:

  • Je gebruikt het pad van je buren al minimaal 20 jaar om bij je grond te komen, zonder dat dit eigenlijk mocht en zonder dat je buren er ooit iets van gezegd hebben.

  • Je gebruikt het pad al minimaal 10 jaar omdat je dacht dat dit mocht (bijvoorbeeld vanwege een verkeerde vermelding in het Kadaster).

  • Je gebruikt het pad van je buren permanent (of voor de buitenwereld is het in ieder geval duidelijk dat dit mag).

Is een van deze situaties op jou van toepassing? Dan mogen je bestaande of nieuwe buren je niet opeens de toegang tot het pad ontzeggen.

Er zijn ook situaties waarin verjaring je géén recht van overpad geeft. Dit is het geval als:

  • je in een huurwoning woont

  • het erf van de eigenaar verhuurd wordt

  • de eigenaar je toestemming geeft om het pad te gebruiken

Recht van overpad met de auto

Bij recht van overpad mag je over het pad van je buren lopen. Fietsen is in sommige gevallen ook toegestaan, maar autorijden niet.

Gaat het niet om een pad, maar om een ruime weg waar de auto makkelijk overheen kan? En kun je de openbare weg alleen via deze weg bereiken? Dan kun je recht van weg hebben, ook wel recht van overweg genoemd. Je mag dan met jouw auto over de weg van je buren. Je auto op de weg van je buren parkeren is niet toegestaan.

Recht van overpad opheffen of afkopen

Je bent eigenaar van het pad

Geef je recht van overpad en wil je dit opheffen? Vraag jouw buren dan of zij bereid zijn om afstand te doen van hun rechten. Als dit niet lukt, dan kun je je verzoek indienen bij de rechter.

Het recht kan alleen in bepaalde gevallen worden opgeheven. Bijvoorbeeld als het onmogelijk is geworden om het pad te gebruiken. Of als de gemeente een nieuwe weg heeft aangelegd waarmee je de openbare weg ook kunt bereiken.

Als de rechter het recht van overpad opheft, dan moet je de uitschrijving in het Kadaster zelf regelen. Hierna is de opheffing pas officieel.

Je gebruikt het pad

Gebruik je het pad van jouw buren en wil je afstand doen van dit recht? Dan zijn je buren verplicht om hieraan mee te werken. Wettelijk gezien zijn de kosten voor de opheffing in het Kadaster voor jouw rekening. Maar je kunt hier samen met je buren andere afspraken over maken.

Juridische hulp nodig?

Houden je buren zich niet aan de afgesproken regels? Of worden jullie het maar niet met elkaar eens en is de situatie geëscaleerd? Bij een burenconflict kan het fijn zijn als een deskundige met je meedenkt.

Onze juristen kijken graag naar jouw situatie en helpen je bij het zetten van de volgende stap. Vraag juridisch advies aan via jouw rechtsbijstandverzekering. Ben je bij ons verzekerd voor rechtsbijstand? Dan kun je direct je zaak melden via de website van Univé Rechtshulp. Onze juristen nemen vervolgens contact met je op om je situatie te bekijken. 

Ik ben klant en wil mijn zaak melden