Regels voor zzp’ers gaan veranderen

Vorig jaar legde minister van Gennip (SZW) in de brief ‘Hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt’ uit op welke manier de arbeidsmarkt in Nederland zou moeten veranderen. Ook de positie van zzp’ers wordt in de brief besproken. Belangrijk punt daarbij is dat duidelijk moet zijn wanneer iemand ondernemer is. Daarbij staat het begrip gezagsverhouding centraal. 

Zzp’er of in loondienst?

In principe zijn zzp’ers eigen baas en hebben daarmee een zekere vrijheid. Ze kunnen bijvoorbeeld opdrachten weigeren, werktijden kiezen, ook voor andere opdrachtgevers werken en eigen bedrijfsmiddelen gebruiken. Maar ze dragen ook zelf hun inkomensrisico’s. Werk je even niet vanwege ziekte of slappe tijden? Dan verdien je ook niets. Maar bedrijven laten zzp’ers soms werken zoals iemand in loondienst. Alleen hebben deze ondernemers geen ontslagbescherming of financiële zekerheid bij arbeidsongeschiktheid. Ook moeten ze zelf hun bedrijfsmiddelen aanschaffen. De kosten die bedrijven hebben voor een werknemer, verschuiven op die manier naar de zzp’er. Maar die ziet dat vaak niet terug in de beloning. Er is dan sprake van schijnzelfstandigheid.

Schijnzelfstandigheid tegengaan

In die brief van de minister staan een aantal plannen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Zo zouden organisaties geen zzp’ers meer moeten kunnen inzetten voor werk dat ‘organisatorisch ingebed’ is. Een freelancer kan dan niet het werk doen dat anderen in datzelfde bedrijf in loondienst doen. In uitzonderingsgevallen kan dat dan weer wel. Bijvoorbeeld als er sprake is van een fors hogere beloning of als de ingehuurde zzp’er over specifieke expertise beschikt. Verder wordt er gewerkt aan een rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst. Dat rechtsvermoeden is gekoppeld aan een bepaald uurtarief. Als een werkende minder verdient, moet de opdrachtgever bewijzen dat er géén sprake is van een arbeidsovereenkomst. En dat hij dus geen loonheffingen hoeft in te houden.  

Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering

Een ander punt is dat het kabinet de verschillen tussen werknemers en zelfstandigen te groot vindt. Zzp’ers hebben fiscale voordelen die mensen in loondienst niet hebben. Tegelijk zijn zzp’ers vaak niet verzekerd voor arbeidsongeschiktheid en bouwen ze vaak geen pensioen op. Om een gelijker speelveld te creëren, zouden zelfstandigen verplicht een  arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) moeten afsluiten. Daarnaast wordt de zelfstandigenaftrek afgebouwd. Die bedraagt in 2023 nog 5030 euro, maar gaat stapsgewijs omlaag tot 900 euro in 2027. En ten slotte moet de mogelijkheid om pensioen op te bouwen verbeteren. Er wordt bekeken of pensioenregelingen ook opengesteld kunnen worden voor zelfstandigen die zich daar dan vrijwillig bij kunnen aansluiten. 

Gevolgen voor zzp’ers

Wat betekenen de overheidsplannen voor jou als zzp’er? Dat is niet met zekerheid te zeggen, want veel moet nog concreet worden ingevuld. Een mogelijk gevolg kan zijn dat bedrijven voorzichtiger worden met het inschakelen van zzp’ers. Het moet echt duidelijk zijn dat je ondernemer bent. Wat jouw inkomen betreft: om alle kosten van het ondernemerschap te kunnen betalen, zul je misschien jouw tarief moeten verhogen. Want je mist door de verlaging van de zelfstandigenaftrek een mooi belastingvoordeel en jouw kosten gaan omhoog als je een AOV moet afsluiten. Overigens is zo’n verzekering vaak betaalbaarder dan veel ondernemers denken, ook omdat de premie aftrekbaar is. En het is prettig dat jouw inkomen bij arbeidsongeschikt beschermd is. Wacht je liever niet op Den Haag? Vraag je adviseur van Univé dan naar onze Arbeidsongeschiktheidsverzekering.