Een rechtsvorm voor je onderneming kiezen

Waarom is die rechtsvorm zo belangrijk?

De rechtsvorm van je bedrijf bepaalt onder andere wie er aansprakelijk is als je bedrijf schade veroorzaakt. Ook op fiscaal en financieel gebied zijn er verschillen tussen de mogelijke bedrijfsvormen.

Het is belangrijk om de juiste rechtsvorm te kiezen voordat je start. Je kunt deze later altijd nog wijzigen, maar dat kost vaak behoorlijk wat tijd en moeite. Beter om direct de goede keuze te maken dus!

Rechtsvormen met of zonder rechtspersoonlijkheid

Een belangrijk verschil tussen de mogelijke rechtsvormen is of deze wel of geen rechtspersoonlijkheid heeft. Hoe zit dat precies?

Rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid: Jij bent met je privévermogen aansprakelijk voor schulden van je bedrijf. Voorbeelden van zulke rechtsvormen zijn:

●    Eenmanszaak
●    Vennootschap onder firma (vof)
●    Maatschap
●    Commanditaire vennootschap (alleen beherende vennoten)

Rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid: Jij bent in de meeste gevallen niet privé aansprakelijk voor zakelijke schulden, tenzij je de wet overtreedt. Voorbeelden van zulke rechtsvormen zijn:

●    Besloten vennootschap (bv)
●    Naamloze vennootschap (nv)
●    Commanditaire vennootschap (alleen stille vennoten)
●    Stichting
●    Vereniging
●    Coöperatie

Hieronder lees je meer over al deze rechtsvormen:

1. Eenmanszaak

Nederland kent ondertussen meer dan een miljoen zzp’ers: zelfstandigen zonder personeel. Veel ondernemers beginnen zo en bouwen hun onderneming later eventueel uit. In die startfase is de eenmanszaak de meest logische rechtsvorm.

De naam zegt het al: er is bij een eenmanszaak maar één persoon de eigenaar van de onderneming. Overzichtelijk, want deze persoon is ook alleen verantwoordelijk voor het bedrijf. Maar er zit ook een nadeel aan. Je bent namelijk persoonlijk aansprakelijk voor financiële schade die zakelijk ontstaat.

Het grootste voordeel is dat je een eenmanszaak makkelijk opricht. Je hoeft je alleen maar in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Een eenmanszaak betekent overigens niet dat er ook maar één persoon kan werken. Je mag gewoon personeel in dienst nemen.

2. Vennootschap onder firma (vof)

Ga je je bedrijf samen met iemand anders oprichten? Dan komt de vof al snel in aanmerking als een geschikte rechtsvorm. Hierbij is het verstandig om samen een vennootschapscontract op te stellen.

Hierin leg je vast wie wat inbrengt bij de oprichting van jullie bedrijf. Dat kan een geldbedrag zijn, maar ook goederen of arbeid. Ook maak je afspraken over wat er gebeurt als het bedrijf wordt stopgezet, of wanneer een vennoot de onderneming wil verlaten.

Het is goed om te weten dat alle vennoten persoonlijk aansprakelijk zijn. Maakt een andere vennoot schulden met je bedrijf, dan kan de schuldeiser aanspraak maken op je persoonlijke vermogen. Of jij zelf schuld hebt aan de ontstane schulden doet er niet toe. 

Kan de veroorzakende vennoot weinig tot niets betalen maar jij wel? Dan gaat de schuld volledig op jou over.

3. Maatschap

Een maatschap lijkt op een vof. Alle leden (ook wel maten genoemd) brengen iets in en verdelen de winst. Het belangrijkste verschil zit in de aansprakelijkheid.

Bij een maatschap ben je net als bij een vof persoonlijk aansprakelijk voor schulden van je bedrijf. Deze aansprakelijkheid is alleen beperkter dan bij een vof. Alle maten zijn aansprakelijk voor een gelijk deel van de schuld.

Een maatschap wordt vaak gekozen door beroepsbeoefenaren als fysiotherapeuten, bedrijfscoaches of advocaten. Een vof wordt vaker gekozen door ondernemers die samen een bedrijf hebben, zoals een winkel of productiebedrijf.

4. Besloten vennootschap (bv)

Bij de hiervoor genoemde rechtsvormen zijn de (mede-) eigenaren persoonlijk aansprakelijk. Bij een bv is dit niet het geval, het bedrijf is zelf namelijk de rechtspersoon. Als het bedrijf schulden veroorzaakt kan de schuldeiser dus geen aanspraak maken op je persoonlijke vermogen. Dat geldt overigens niet als je bewust onrechtmatig handelt.

Je kunt een bv alleen oprichten of samen met anderen. Dat oprichten is wel wat meer werk dan bij een eenmanszaak. Zo moet je naar een notaris, die de statuten van je bv opstelt. Ook moet je startkapitaal inbrengen, maar gelukkig is dat niet meer zo’n groot bedrag. Voorheen legde je minstens €18.000 in, tegenwoordig is €0,01 al voldoende.

5. Naamloze vennootschap (nv)

Heb je grote plannen en wil je kapitaal verwerven door aandelen uit te geven? Dan is een nv een logische keuze. Net als bij een bv is het kapitaal van je bedrijf verdeeld in aandelen. Bij een bv staan deze op naam, maar bij een nv hoeft dit niet. Deze kunnen zo verhandeld worden op de beurs.

Bij een nv moet je wel rekening houden met een startkapitaal van €45.000. Daarnaast hebben alle aandeelhouders inspraak op de algemene vergadering van aandeelhouders. Je hebt daarmee minder invloed op wie er inspraak in je bedrijf heeft.

6. Commanditaire vennootschap (cv)

Wil je werken met een investeerder die de start van jouw bedrijf financiert? Dan is de commanditaire vennootschap een interessante rechtsvorm. Deze kun je zien als een variant op de vof. Het verschil is dat je naast de gewone vennoten ook stille vennoten hebt.

Die gewone vennoten heten ook wel beherende vennoten. Zij zijn de ondernemers die zorgen voor de dagelijkse bedrijfsvoering. De stille vennoten doen dat niet. Zij brengen alleen geld in en bemoeien zich niet met de dagelijkse gang van zaken.

Binnen een cv zijn de beherende vennoten persoonlijk aansprakelijk. De stille vennoten zijn dit niet. De cv is als geheel dus geen rechtspersoon.

7. Stichting

Een stichting is een bedrijfsvorm voor wanneer je geen winst wilt maken, maar als organisatie wel een bepaald doel nastreeft. Vaak zijn dat maatschappelijke, sociale of culturele doelen.

Als stichting kun je dan bijvoorbeeld in aanmerking komen voor een subsidie. Bovendien ben je als bestuurder van een stichting niet persoonlijk aansprakelijk voor schade of schulden. Wel zul je bij een notaris langs moeten om de stichting oprichten. Daar zijn uiteraard kosten aan verbonden.

8. Vereniging

Een vereniging lijkt op een stichting, maar er zijn verschillen. Zo heeft een vereniging leden met inspraak. Bij een stichting hebben alleen de bestuurders inspraak. Een vereniging hoef je bovendien niet bij een notaris op te richten, maar het mag wel.

Door de mate van inspraak zal een vereniging vaak meer betrokken leden hebben. Afhankelijk van je wensen is dat vaak ook een bepalende factor bij het kiezen tussen een stichting of een vereniging.

9. Coöperatie

Een coöperatie is een vereniging, maar dan met een zakelijk uitgangspunt. De leden bundelen hun krachten met als doel waarde te creëren voor elk lid. Denk aan zzp’ers die samenwerken om zo grote projecten aan te kunnen nemen.

Een vereniging richt zich dus op het creëren van maatschappelijke waarde, een coöperatie op economische waarde. Dat kan door het gezamenlijk leveren van diensten, maar bijvoorbeeld ook door gezamenlijke inkoop.

Meer advies over de juiste rechtsvorm?

Nu je al deze informatie hebt gelezen heb je vast al een idee over een geschikte rechtsvorm. Maar waarschijnlijk heb je ook nog wel vragen. Want geen onderneming is hetzelfde. Gelukkig staat er altijd een adviseur van Univé voor je klaar. Neem gerust contact op voor een afspraak, dan helpen we je graag bij deze belangrijke keuze.

Maak nu een afspraak