De 5 meest voorkomende vormen van cybercrime

Phishing

Misschien wel de helft van alle cybercrime bestaat uit phishing. Dat is niet zo gek, want voor een cybercrimineel is het extreem simpel om grote aantallen phishingmails te versturen. Als een heel klein gedeelte van de beoogde slachtoffers erin trapt, is het al rendabel. Bovendien worden de e-mails steeds professioneler qua spelling en uiterlijk. Je moet echt goed opletten als ontvanger.

Je zou misschien verwachten dat jongeren beter gewapend zijn tegen phishinglinks. Toch zijn het jongeren tussen de 18 en 24 die het meest klikken op de links in deze mails.

Phishing kan naast e-mail ook via sms, telefoon, WhatsApp of een andere chatomgeving plaatsvinden. Wees dus altijd op je hoede en vul niet zomaar ergens je bankgegevens of accountgegevens in. Pas ook op voor de 1-cent-fraude die criminelen via Marktplaats hanteren: hierbij vragen ze je om € 0,01 over te maken, maar de link naar het Tikkie (betaalverzoek) is nep.

Iris vertelt haar verhaal

Om een extra zakcentje binnen te halen, wilde Iris tweedehands merkkleding verkopen op Marktplaats. Via WhatsApp kreeg ze een bericht van (dacht zij) een dame van een jaar of 40, die zichzelf Janneke noemde en de kleding over wilde nemen voor de vraagprijs.

“Toen het over verzending ging, viel het gesprek even stil. Ik wilde via DHL verzenden, maar Janneke wilde het per se via PostNL regelen. Ze stuurde me een link waarmee ik zogenaamd een verzendlabel kon aanmaken van PostNL, waarna zij dan ook track & trace zou krijgen. Bij het betalen kwam ik in een lus van Rabobank-schermen terecht. Ik dacht dat dit door PostNL kwam, ik zocht er niets achter. Maar het proces verliep heel gek. Ik dacht dat het aan mijn internetverbinding lag, maar op de mobiele verbinding ervaarde ik hetzelfde. Achteraf gezien was toen het kwaad al geschied en was al het geld van mijn rekening afgeschreven.”

Identiteitsfraude

Er kan op allerlei manieren misbruik worden gemaakt van je identiteit. Bijvoorbeeld doordat je account voor een webwinkel gehackt is en cybercriminelen spullen bestellen op jouw naam door te kiezen voor achteraf betalen. Krijg je dus een mailtje dat je iets besteld hebt, check dan altijd of dit klopt. Zorg ook dat je sterke wachtwoorden gebruikt en maak voor elke webwinkel waar je een account hebt een ander sterk wachtwoord aan.

Het is nog een tikje serieuzer als je officiële identiteitsbewijs in handen is van criminelen, bijvoorbeeld een scan van je rijbewijs of paspoort. Hierop staan namelijk gegevens waarmee criminelen bijvoorbeeld een auto kunnen huren zonder deze terug te brengen. Of ze sluiten een lening af bij de bank op jouw naam.

Helpdeskfraude

Ineens word je gebeld door een zogenaamde helpdeskmedewerker met de boodschap dat je computer niet goed werkt. Je moet volgens diegene een programma installeren zodat hij mee kan kijken. En dat is echt niet meer zoals vroeger, toen er slecht Engels sprekende criminelen uit verre landen achter zaten. Inmiddels word je in keurig Nederlands misleid.

Zodra je het programma installeert, zijn de cybercriminelen binnen in je computer. Ze kijken mee wat je doet, inclusief internetbankieren. Het doel is altijd om je geld af te troggelen. Dus zodra er iemand belt met de mededeling dat er iets mis is met je computer of met je bankrekening en dat je dringend actie moet ondernemen, moeten je alarmbellen gaan rinkelen.

WhatsApp-fraude

Criminelen gebruiken massaal WhatsApp om zich voor te doen als je vriend of familielid (vaak zoon of dochter), maar dan zogenaamd met een nieuw nummer. Ze vragen je dan om zo snel mogelijk geld over te maken, met het verhaal dat ze nog niet kunnen internetbankieren. De criminelen kunnen ook WhatsApp hacken van een naaste, zodat het nog geloofwaardiger overkomt.

Check daarom altijd via een andere weg bij de persoon van wie de identiteit gebruikt wordt of er echt iets aan de hand is. Dus niet via WhatsApp. En maak vooral geen geld over voordat je duidelijkheid hebt.

Ransomware

Door te klikken op een foute link of het openen van een malafide bijlage in een e-mail kunnen cybercriminelen je bestanden gijzelen. Alles wordt versleuteld en je krijgt een melding dat alles pas weer vrijgegeven wordt als je betaald hebt. Dat is hoe ransomware werkt.

Patrick deelt zijn verhaal

Het was december 2017, Patrick opende zijn laptop, zette hem aan en...  Een grote melding op zijn beeldscherm met het verzoek te betalen, wilde hij weer toegang krijgen tot zijn bestanden. 350 euro wilden de criminelen van hem hebben. “Dat ging ik dus niet betalen. De kans dat je je spullen terugkrijgt is minimaal en de criminelen hebben dan nog steeds toegang tot je computer,” aldus Patrick.

Patrick heeft zijn laptop teruggezet naar de fabrieksinstellingen. Hij was hierdoor wel al zijn bestanden kwijt. Maar omdat hij regelmatig een back-up maakt van zijn belangrijke documenten en foto’s bleef zijn schade beperkt. Of een cybercrimeverzekering echt noodzakelijk is moet ieder voor zichzelf bepalen, vindt hij. “Nu het me is overkomen ben ik me veel bewuster van de risico’s. Ik heb ook gelijk mijn PC beter beveiligd. Het is sowieso belangrijk een goede back-up te hebben en je virusscanner tijdig te updaten.”

Beperk de schade, bel de Cyberhelpdesk!

Onze experts helpen je graag bij vragen over cybercrime: twijfel je over de betrouwbaarheid van een e-mail, of is je computer gehackt? Je kunt 24/7 kosteloos bellen naar de Univé Cyberhelpdesk: 0592 74 22 22. Je krijgt dan direct advies en ondersteuning op afstand door experts. Cyberhulp is standaard bij alle verzekeringen van Univé.

Lees meer over Cyberhulp