Kwart slachtoffers online fraude meldt cyberincident niet

Wat doet u wanneer u slachtoffer wordt van cybercriminaliteit? Bijna een kwart van de slachtoffers doet niets. Dat blijkt uit onderzoek dat MarketResponse in opdracht van Univé uitvoerde.  De representatieve steekproef liet zien dat een derde van de Nederlanders wel eens slachtoffer is geworden van cybercriminelen. 

Bekend met cyberrisico’s

Het risico om slachtoffer te worden van cybercriminaliteit is voor veel mensen geen verrassing; een derde van de Nederlanders zet cybercrime bovenaan als ‘meest waarschijnlijke risico’ en nog eens 18% kwalificeert het risico als ‘op één na waarschijnlijkst.’

Bijna kwart van cyberincidenten blijft onvermeld

Van de slachtoffers van cybercriminaliteit laat, volgens het onderzoek, bijna een kwart het voorval onvermeld. Om verschillende redenen. Terwijl 25% het niet belangrijk genoeg vond om het iemand te vertellen, vond een vergelijkbaar deel (23%) dat hij of zij het probleem zelf moest oplossen. Voor 23% van de respondenten weerhield (ook) schaamte hen ervan om een meldingen te maken en heeft 22% van de slachtoffers geen idee waar je terecht kunt om dit te doen.

Geen melding betekent bijna altijd dat ook geen actie ondernomen wordt. Dan is de kans op herstel van de schade klein. Maak daarom altijd melding bij de politie, Meld Misdaad Anoniem of een gespecialiseerde cyberhulpdienst.

Gehackt: wat nu?

Een meerderheid van de consumenten komt wel in actie wanneer ze met cybercrime te maken krijgen. Bijna de helft (47%) belt gelijk de politie om aangifte te doen bij cybercriminaliteit en 30% schakelt een expert in om de gegevens nog te redden. Maar liefst 13% hoopt dat de problemen ongedaan worden door snel de computer uit te zetten.

3% gaat de confrontatie aan met de crimineel en 1% blijkt bereid om de crimineel te betalen in de hoop dat de gegevens weer beschikbaar komen.

Jongeren zijn vaker slachtoffer

Jongeren (18-34 jaar) blijken vaker zelf slachtoffer zijn of iemand te kennen die slachtoffer is geworden van cybercriminaliteit. En het zijn ook juist de jongeren die het tegen niemand zeggen. Terwijl 65+-ers minder vaak slachtoffer zijn en het wel vaker tegen iemand zeggen als ze slachtoffer zijn geworden.

Oplichting via internet kwam het vaakst voor

Cyberslachtoffers uit het onderzoek kregen met uiteenlopende vormen van cybercriminaliteit te maken. In de meeste gevallen (33%) ging het om internetoplichting, waarbij oplichters online een product te koop aanbieden maar deze niet leveren of een kapot of nepexemplaar opsturen. 22% werd slachtoffer van een datalek, terwijl bijna 20% van de respondenten hun computer of netwerk gehackt zagen. Identiteitsfraude, online afpersing (beide ruim 8%) en phising (ruim 5% maakte volgens het onderzoek de minste cyberslachtoffers.

Vrijgave pincode het meest gevreesd

Volgens het onderzoek vrezen consumenten het meest dat de pincode van hun bankpas (72%) of het wachtwoord van hun bankaccount (67%) wordt ontfutseld door cybercriminelen. Ook zijn de zorgen groot wanneer een kopie van hun identiteitsbewijs of paspoort (59%) of hun Burgerservicenummer (48%) illegaal in omloop raakt. Met vrijgave van hun e-mailadres of telefoonnummer (9%), volledige naam (5%) of persoonsgegevens als leeftijd en geslacht (4%) heeft men de minste moeite. Gebaseerd op leeftijd vrezen 50-plussers significant meer dat hun bank- en identiteitsgegevens in verkeerde handen vallen. Terwijl jongere respondenten juist meer opzien tegen de vrijgave van hun foto's en social mediawachtwoorden.

Bewuster van impact, maar toch hetzelfde wachtwoord gebruiken

Steeds meer mensen worden bewust van het bestaan van cybercrime. En ook het besef over de impact ervan groeit. Toch nemen veel mensen onvoldoende voorzorgsmaatregelen. Zo gebruiken veel mensen voor meerdere accounts al jarenlang hetzelfde wachtwoord. Daarnaast is niet iedere telefoon van beveiliging voorzien en heeft ook niet iedereen een virusscanner op zijn laptop of pc. Ook zijn de risico’s van openbare, onbeveiligde netwerken in cafés en op evenementen onbekend. Laat staan dat men weet wat te doen als cybercriminelen hebben toegeslagen. Een computerhack herkennen en online tips kun je lezen in het blog Risicobewuste Nederlander overschat eigen online veiligheid.

Univé Cyberhulp

Univé liet het onderzoek uitvoeren om meer inzicht en begrip te krijgen van de manier waarop Nederlandse consumenten cyberrisico’s beoordelen, ervaren en hiermee omgaan. Begin 2021 werd Univé Cyberhulp gelanceerd, een 24/7 cyberhelpdeskservice waar alle klanten onbeperkt gebruik van kunnen maken om cyberschade te helpen voorkomen, beperken en herstellen.

Het onderzoek is door MarketResponse uitgevoerd onder Nederlanders van 18 jaar en ouder, onder netto 1.046 respondenten in de periode 8 t/m 15 februari 2022 in opdracht van Univé.