Risicobewuste Nederlander overschat eigen online veiligheid

Toch onderschatten volgens ethisch hacker Wouter Slotboom nog veel mensen wat een adequate online beveiliging vraagt. ‘Wat gedrag betreft kunnen veel mensen nog een wereld winnen als het gaat om digitale veiligheid. Online staat de achterdeur vaak wagenwijd open.’ 

‘Kans op cybercrime groter dan auto-ongeval en woninginbraak’

Voor haar onderzoek liet Univé respondenten zeven risico’s in volgorde van waarschijnlijkheid te zetten. Bijna een derde van hen plaatsten cybercriminaliteit op de eerste plaats. Ruim vóór het risico op een auto-ongeval, dat door 21% van de Nederlanders als grootste risico wordt aangemerkt. Het risico op woninginbraak eindigde met 16% op de derde plaats, kort voor de 15% die vernieling van eigendommen het meest waarschijnlijk vond om te overkomen. Het risico om slachtoffer te worden van geweld op straat (9%), een woningbrand (4%) of een overstroming of wateroverlast (4%) wordt aanzienlijk minder waarschijnlijk geacht.

Opnieuw stijging slachtoffers cybercriminaliteit

Dat de zorgen van consumenten over cyberrisico’s niet op zichzelf staan, bevestigt ook de laatste editie van de tweejaarlijkse Veiligheidsmonitor, die CBS begin maart presenteerde. Opnieuw bleek het aantal Nederlanders dat slachtoffer werd van online criminaliteit te zijn gestegen (van 13% in 2019 naar 15% in 2021). Terwijl steeds minder mensen met vormen van ‘traditionele’ criminaliteit als diefstal of woninginbraak te maken kregen (21% in 2019, 17% in 2021). Volgens het CBS is, op basis van door politie geregistreerde misdrijven, de hoeveelheid traditionele criminaliteit sinds 2012 met 43% procent gedaald. Daarentegen ligt de hoeveelheid slachtoffers van online criminaliteit 22% hoger dan 10 jaar geleden. Vanaf 2017 is sprake van een doorlopende stijging.

Smarthome zet online achterdeur open

‘Cybercriminaliteit is een steeds reëler risico voor iedereen en maakt geen onderscheid in leeftijd, woonplaats of herkomst,’ stelt ethisch hacker Wouter Slotboom, die in het onderzoek van Univé herkent hoe het consumentenbewustzijn over dit risico is toegenomen. Toch vinden veel mensen het volgens hem moeilijk om een ‘online inbraak’ te voorkomen. ‘Terwijl we ons verzekeren van goede sloten, sensorverlichting en soms zelfs alarminstallaties om woninginbraak te voorkomen, staat online de achterdeur vaak wagenwijd open.’ Slotboom ziet dit niet los van de hoeveelheid smarthome in huis. Uit het onderzoek komt dan ook naar voren dat bijna driekwart van de Nederlanders smarthome apparaten gebruiken. Dit terwijl bijna de helft van de gebruikers zich zorgen maakt over de toegang die zij slimme apparaten geven tot hun data.

Overschatting eigen online veiligheid

‘Niet onterecht. Ondanks een groeiend bewustzijn van het fenomeen cybercriminaliteit weten veel mensen niet hoe ze hun online veiligheid op orde brengen. Uit hun “maatregelen” en hun gedrag spreekt vaak naïviteit en onwetendheid,’ weet Slotboom. ‘Zo heeft 1 op 5 mensen heeft geen idee of ze een virusscanner op hun computer hebben, laat staan deze regelmatig updaten. En bijna een derde van de Nederlanders logt achteloos in op openbare wifi-netwerken in cafés, bibliotheken en openbare werkruimtes, wat dankbare omgevingen zijn voor hackers om toegang tot je apparaat te nemen. Gebruik liever je mobiele dataverbinding,’ is één van de tips van Slotboom, die in plaats van wachtwoorden ook pleit voor wachtzinnen. ‘Ikbenin2019opvakantiegeweestinSpanje! is een stuk veiliger dan Spanje2019.’

‘Haal een inbreker in huis’

Om bewustwording over omgaan met cyberrisico’s te helpen vergroten, is Univé deze maand een actie gestart en naar eigen zeggen ‘op zoek naar huizen om online in te breken.’ ‘We willen mensen uitdagen in hun eigen omgeving te ontdekken hoe het werkelijk gesteld is met hun online veiligheid,’ legt Robert de Ruiter, commercieel directeur bij Univé het idee achter de winactie uit. ‘Tot 10 april kunnen belangstellenden zich bij Univé aanmelden, waarna een selecte groep winnaars kan rekenen op een bezoek op locatie van ethisch hacker Wouter Slotboom, die online komt inbreken, blootlegt welke zwakke plekken je digitale veiligheid in gevaar brengen en hoe je dit oplost.