Ga naar inhoud

Onderzoek: Zo gebruiken Nederlanders AI bij gezondheidsvragen

AI-chatbots zoals ChatGPT, Gemini en Copilot worden steeds vaker ingezet bij gezondheidsvragen. Uit onderzoek van Univé blijkt dat bijna één op de drie Nederlanders (32%) in het afgelopen jaar een AI-chatbot heeft geraadpleegd over gezondheidsklachten.

Voor veel mensen kan AI een laagdrempelige manier zijn om snel gezondheidsgerelateerde informatie te vinden, zonder direct naar de huisarts te hoeven. Vooral jongeren en ouders van jonge kinderen geven aan AI hiervoor te gebruiken. Daarmee speelt kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol in hoe mensen omgaan met vragen over hun gezondheid.

Grafiek laat zien in hoeverre de respondenten AI gebruiken voor advies bij gezondheidsklachten

Zoveel mensen hebben in het afgelopen jaar een AI-chatbot een vraag gesteld over hun gezondheidsklachten:

  • 57% van de mensen onder de 30 jaar
  • 45% van de mensen tussen de 30 en 39 jaar
  • 39% van de mensen tussen de 40 en 49 jaar
  • 24% van de mensen tussen de 50 en 59 jaar
  • 14% van de mensen ouder dan 60 jaar
  • 24% van de mensen in een éénpersoons huishouden
  • 31% van de huishoudens zonder kinderen
  • 48% van de huishoudens waarbij het jongste kind 12 jaar of jonger is
  • 35% van de huishoudens waarbij het jongste kind tussen de 13 en 17 jaar is

AI beïnvloedt het moment waarop mensen medische hulp zoeken

Ruim één op de vijf Nederlanders (21%) zegt dat een AI-chatbot hen voldoende geruststelt om een bezoek aan de huisarts uit te stellen of te vermijden. Meer dan een derde (37%) geeft daarentegen aan dat een AI-chatbot hen mogelijk zou aansporen om eerder contact op te nemen met de huisarts. De resultaten laten daarmee zien dat AI-chatbots invloed kunnen hebben op het moment waarop mensen besluiten medische hulp te zoeken, maar dat die invloed niet voor iedereen hetzelfde is.

Ervaringen van AI-gebruikers in het afgelopen jaar 

In het onderzoek is ook gekeken naar Nederlanders die het afgelopen jaar daadwerkelijk een AI-chatbot hebben geraadpleegd over hun gezondheid. Dat is ongeveer een derde van de bevolking. Van deze groep geeft 48% aan dat zij denken dat een AI-chatbot betrouwbaar advies kan geven over gezondheidsklachten. Maar liefst 72% zegt dat het advies van een AI-chatbot hen ertoe zou kunnen aanzetten om eerder contact op te nemen met hun huisarts.  

Tegelijkertijd ervaren deze gebruikers ook mogelijke risico’s. Bijna één op de vijf (19%) zegt dat de informatie van een chatbot volgens een expert onjuist of onvolledig leek te zijn, 31% geeft aan dat zij zich door AI-informatie weleens meer zorgen zijn gaan maken over hun gezondheid en 21% zegt dat het voorgekomen is dat zij een huisartsbezoek hebben uitgesteld na contact met een AI-chatbot.

Zorgen over privacy en betrouwbaarheid

Naast deze ervaren risico’s maken veel Nederlanders zich ook zorgen over de privacy en betrouwbaarheid van AI-chatbots. Ruim zes op de tien (62%) geeft aan zich zorgen te maken over wat er met hun gegevens gebeurt en wie er toegang toe heeft wanneer zij AI-chatbots gebruiken voor medische hulp. Meer dan de helft (58%) geeft aan te vrezen dat het gebruik van AI ertoe kan leiden dat mensen mogelijk te laat medische hulp zoeken.

Grafiek laat zien in hoeverre de respondenten zorgen hebben over het gebruik van AI bij gezondheidsklachten

  • 19% van de mensen is bang voor onjuiste of onvolledige informatie
  • 31% van de mensen is bang voor meer bezorgdheid over eigen gezondheid
  • 58% van de mensen is bang dat ze mogelijk te laat medische hulp zoeken
  • 62% van de mensen is bang voor de privacy van persoonlijke gegevens

AI als hulpmiddel, geen vervanging van de huisarts 

Het onderzoek laat zien dat AI-chatbots een rol spelen in hoe Nederlanders omgaan met hun gezondheid. Ze maken medische informatie laagdrempelig en anoniem toegankelijk, wat mensen kan helpen om sneller inzicht te krijgen in hun klachten. Tegelijkertijd ervaren gebruikers de AI-adviezen verschillend: sommigen voelen zich gerustgesteld, anderen juist bezorgder.

“AI-chatbots kunnen een praktische eerste stap zijn bij gezondheidsvragen,” zegt Angelique Holtman, propositiemanager Zorg bij coöperatie Univé. “Ze maken informatie snel en anoniem toegankelijk, maar het blijft belangrijk om bij twijfel altijd een medisch professional te raadplegen. Gebruik daarom bij voorkeur betrouwbare hulpmiddelen die zijn ontwikkeld in samenwerking met zorgprofessionals, zoals ‘Moet ik naar de dokter.nl’, een website die ook door huisartsenposten wordt gebruikt. Of neem telefonisch contact op met Dokter bij de Hand, onze gratis service waarmee Univé-leden eenvoudig een zorgprofessional kunnen spreken. Zo helpen we mensen snel en veilig de juiste zorg te vinden.”

Het onderzoek is door PanelWizard uitgevoerd onder Nederlanders van 18 jaar en ouder, onder netto 1.042 respondenten in de periode 8 t/m 13 oktober 2025 in opdracht van Univé.