Meer aanrijdingen op maandag na ingang wintertijd: dit laten tien jaar Univé-data zien
In de nacht van zaterdag 25 op zondag 26 oktober 2025 gaat in Nederland de klok een uur achteruit. Voor automobilisten betekent dit niet alleen een extra uur slaap, maar ook een periode waarin alertheid extra belangrijk is. Uit data van Univé, gebaseerd op ruim tien jaar aan WA-schadeclaims van autoverzekerden, blijkt namelijk dat het aantal aanrijdingen op de eerste maandag na de overgang naar de wintertijd structureel hoger ligt dan op de maandag ervoor. Gemiddeld nam het aantal claims in 2014-2024 met circa 13% toe. Dit patroon laat zien dat de overgang naar de wintertijd een meetbaar effect heeft op verkeersveiligheid.
Schadepatronen rondom overgang naar wintertijd
Voor deze analyse nam Univé de aansprakelijkheidsclaims van WA-verzekerden onder de loep en vergeleek het aantal schades op maandagen vóór en na de ingang van de wintertijd. De cijfers laten zien dat de ingang van de wintertijd bijna elk jaar samenvalt met een toename van aanrijdingen, terwijl de overgang naar zomertijd meestal een lichte daling van gemiddeld vijf procent laat zien.
Een vergelijking van de afgelopen vijf jaar laat zien hoe sterk de verschillen per jaar kunnen zijn. Zo nam het aantal schadeclaims in 2020 met 12% toe na de wintertijd, terwijl 2021 een uitschieter liet zien van maar liefst 40%. In 2022 daalde het aantal juist met 8%, gevolgd door een stijging van 9% in 2023 en 16% in 2024. Dat de piek in 2021 optrad in een ‘coronajaar’ met lagere verkeersvolumes laat zien dat factoren zoals vermoeidheid, veranderend daglicht en gewenning aan het nieuwe ritme minstens zo belangrijk zijn als verkeersdrukte.
Vermoeidheid en verminderde concentratie
Het effect van de wintertijd op automobilisten hangt samen met ons bioritme. Door de tijdsverandering verschuift het slaap-waakritme, waardoor veel mensen tijdelijk minder uitgerust wakker worden of moeilijker in slaap vallen. Deze verminderde alertheid kan het verschil maken tussen een veilige rit en een aanrijding. Tegelijkertijd wordt het ’s avonds eerder donker, waardoor de kans op ongelukken verder toeneemt.
Volgens Henkjan Matthijs, Manager Mobiliteit bij Univé, vraagt deze combinatie van factoren om extra voorzichtigheid. “De eerste dagen na de overgang naar de wintertijd vragen om extra aandacht. Vermoeidheid kan snel leiden tot onoplettendheid in het verkeer, vooral wanneer het ’s avonds vroeg donker wordt.”
Tips voor veilig rijden in het donker
De overgang naar de wintertijd zorgt ervoor dat automobilisten vaker in het donker rijden, ook tijdens de avondspits. In deze omstandigheden zijn afstanden moeilijker in te schatten en zijn andere weggebruikers, zoals fietsers en voetgangers, minder goed zichtbaar. Het is daarom belangrijk om het rijgedrag aan te passen en extra alert te zijn. Neem de tijd om rustig in de auto te stappen en wacht enkele seconden voordat je wegrijdt, zodat je ogen kunnen wennen aan het donker.
Begin ritten goed uitgerust en neem bij langere ritten korte pauzes om alert te blijven. Daarnaast kan het helpen om in de dagen voorafgaand aan de wintertijd eerder naar bed te gaan en schermgebruik voor het slapen te beperken, zodat je tijdens de eerste ritten in het donker optimaal alert bent. Meer informatie en tips over veilig rijden in het donker zijn te vinden op de speciale pagina Rijden in het donker.
Inzicht in risico’s en verkeersveiligheid
Door het analyseren van schadeclaims kan Univé patronen in verkeersrisico’s beter in kaart brengen. Deze inzichten helpen bij het afstemmen van premies op basis van risico en dragen bij aan het informeren van verzekerden over tijdelijke risicofactoren zoals vermoeidheid en rijden in het donker na de wintertijd. Door bewustwording te creëren over deze factoren, draagt Univé bij aan veiliger verkeer en het terugdringen van schade.
De gepresenteerde data zijn gebaseerd op WA-schadeclaims van autoverzekerden van Univé over de periode 2014–2024. Voor elk jaar is het verschil onderzocht tussen de eerste maandag vóór en ná de overgang naar winter- of zomertijd. Het onderzoek laat zien dat de verandering van tijd een terugkerend en meetbaar effect heeft op het aantal aanrijdingen.
Meer autoverzekering en onderzoek
Meer onderzoeken over auto of autoverzekering die zijn gepubliceerd door Univé vind je bij autoverzekering onderzoek.