Zomertijd zondag 26 maart 2023

Zomertijd, waar komt het vandaan

Ongeveer zeventig landen op de wereld verzetten elk halfjaar de klok, waaronder bijna heel Europa. Benjamin Franklin gaf in 1784 de eerste aanzet voor het verzetten van de klok. Toen hij eens ‘s ochtends vroeg om zes uur wakker was geworden, was hem opgevallen dat de zon al op was. Wat een verspilling van het daglicht om op dit tijdstip nog niet op te zijn, dacht hij. Een paar uur eerder aan de dag beginnen in de zomer bespaart een hoop kaarsen en dus geld, was zijn conclusie. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de zomertijd door de Duitsers voor het eerst echt ingevoerd. De oorlog was duur en om kolen te besparen besloot Duitsland op 30 april om één uur voor middernacht de zomertijd in te voeren.

Nog even schoffelen

Nederland begon in 1977 met het verzetten van de klok zodat we overdag meer licht hebben en dus tijd om dingen te doen. De voortuin schoffelen na het avondeten bijvoorbeeld. En (ons bin zunig) meer daglicht betekent minder lampen aan en dus besparen op energie. We verbruiken in de lente en zomer drie keer minder stroom en maar liefst acht keer minder gas – fijn vooruitzicht met de huidige prijzen.

Wat doet het met je lichaam?

Behalve dat velen van ons zich verslapen of door de verwarring tussen alle verschillende klokken een uur te laat op het werk verschijnen, doet de zomertijd ook iets met ons lichaam. Een studie uit de VS laat zien dat op de dag na ingang van de zomertijd bijna een kwart meer hartaanvallen worden gemeld. Minder slaap zorgt voor een hoger cortisolniveau. Een gezond mens zal niet snel last hebben van dat ene uurtje, maar voor mensen met een verhoogd risico op een hartaanval kan het net wel die druppel zijn die de emmer doet overlopen.

Wist je dat?

Cijfers van Flitsmeister (de app die begint te piepen bij flitsers) wijzen op een mogelijk verband tussen het verzetten van de klok en een stijging in het aantal verkeersongevallen. In 2022 waren er op zondag 27 maart - een de dag na het ingaan van de zomertijd - 51 verkeersongelukken. Dat waren er ruim twee keer zoveel als het aantal ongelukken op zondag in de voorgaande weken. In 2021 was er een vergelijkbare toename te zien. Een directe relatie is moeilijk te bewijzen maar opvallend vond Flitsmeister het wel.

Help je brein een handje

De zomertijd brengt je biologische klok – een gevoelig systeem – in verwarring en verwart je brein. Je kunt de overgang naar de zomertijd wat eenvoudiger maken. Zet je horloge op 26 maart aan het einde van de middag alvast een uur vooruit. Zo begin je eerder aan je avondritueel en ga je ook makkelijk wat eerder naar bed. En drink de 26e geen koffie of thee met cafeïne, zo vat je ‘s avonds eerder de slaap.